Olayda, Cumhuriyet İlkokulunda sınıf öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından, 2017-2018 öğretim yılı başında, sınıf öğretmenliği görevi yanında, Öğretmenler Kurulunca "... Kulübüne" danışman olarak görevlendirildiğinden bahisle öğrenci sosyal ve kişilik hizmetleri" karşılığı olarak haftalık 2 saatlik ek ders ücretinin ödenmesi talebiyle başvuruda bulunmuştur.
Başvurunun reddedilmesi üzerine Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın bazı maddelerinin iptali için dava açmıştır.
Danıştay 12. Daire talebi aşağıdaki gerekçelerle reddetmiştir.
431 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi ve 657 sayılı Kanun'un 89. maddesi uyarınca, Milli Eğitim Bakanlığında görev yapan öğretmenlere hangi hallerde aylık karşılığı ders görevi, ek ders görevi ve ek ders ücreti verileceği hususunda Bakanlar Kurulunun takdir ve düzenleme yetkisi bulunmaktadır.
Bakanlar Kuruluna verilen takdir ve düzenleme yetkisi çerçevesinde, anılan Karar ile sınıf öğretmenleri ile branş öğretmenlerinin "aylık karşılığı ders görevi" ile "ek ders görevi" hususlarında farklı düzenlemelere yer verilmiştir.
. Sınıf öğretmenleri ile branş öğretmenlerinin görev yaptıkları eğitim kurumlarının tür ve dereceleri ile alanları itibarıyla yürütmek durumunda oldukları görev ve sorumluluklarının nitelikleri de farklıdır.
. Söz konusu düzenlemede idarenin açık bir takdir hatası bulunmamaktadır.
. Sınıf öğretmenlerinin sosyal etkinlik faaliyetlerinde danışman öğretmen olarak görevlendirilmeleri halinde ek ders ücretinden yararlandırılmalarına yönelik düzenleme yapılması hususunda idare yargı kararıyla zorlanamaz.
DANIŞTAY
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No: 2018/3722
Karar No: 2021/1416
Karar tarihi: 17.03.2021
DAVACI : .'ı temsilen. Sendikası
VEKİLİ : Av. .
DAVALILAR : 1- .
2- . Bakanlığı
VEKİLLERİ : Av. .
3- . Valiliği
VEKİLLERİ : Av. ., Av. .
DAVANIN KONUSU:
. Cumhuriyet İlkokulunda sınıf öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından, 2017-2018 öğretim yılı başında, sınıf öğretmenliği görevi yanında, Öğretmenler Kurulunca "... Kulübüne" danışman olarak görevlendirildiğinden bahisle,
1. Bu görevi nedeniyle, "öğrenci sosyal ve kişilik hizmetleri" karşılığı olarak haftalık 2 saatlik ek ders ücretinin ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Çorum Valiliğinin . tarih ve . sayılı işleminin,
2. Bu işlemin dayanağı olan 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 6. maddesinin 5. fıkrasındaki "Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile bölüm, atölye ve laboratuvar şefliği görevi verilen öğretmenler hariç olmak üzere..." ibaresinin,
iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
DAVACININ İDDİALARI:
Davacı tarafından; 2017-2018 öğretim yılı başında, "Atatürkçü Düşünce, Demokrasi ve İnsan Hakları Kulübüne" danışman öğretmen olarak görevlendirildiği, bu görevlendirme nedeniyle haftalık 2 saatlik ek ders ücretinden yararlandırılması talebinin reddedildiği; Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 48. maddesinde, ilkokullarda sınıf öğretmenlerinin "şube rehber öğretmeni" görevini de yürüteceğinin belirtildiği; ayrıca, Milli Eğitim Bakanlığı Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği çerçevesinde, öğrenci kulübü çalışmaları kapsamında, öğretmenlerin "danışman öğretmen" olarak da görevlendirildiği, dava konusu düzenlemeyle öğretmenlere, "şube rehber öğretmeni" veya "danışman öğretmen" görevi kapsamında haftalık 2 saatlik ek ders ücreti ödendiği, ancak sınıf öğretmenlerinin, bu uygulamadan istisna tutularak yararlandırılmadığı; diğer öğretmenlerin "sınıf rehber öğretmeni" veya "danışman öğretmenlik" görevlerinden birini yerine getirmesi halinde bu ücretten faydalandırıldığı, sınıf öğretmeni olan kendisinin ise bu iki görevi birden yürüttüğü halde, ek ders ücretinden yararlandırılmadığı; "Milli Eğitim Bakanlığı Sosyal Etkinlikler Yönetmeliği" kapsamında sınıf öğretmeni ile diğer öğretmenlerin aynı görevleri yerine getirmekle mükellef olduğu; kendisinin hem şube rehber öğretmeni hem de danışman öğretmen görevini birlikte yürüttüğü; ayrıca sınıf öğretmenlerinin haftalık 18 saat, diğer öğretmenlerin 15 saat ders vermekle yükümlü olduğu dikkate alındığında, sınıf öğretmenlerinin zaten daha fazla saat derse girmek durumunda olduğu, dava konusu düzenlemeyle bu mağduriyetin daha da arttığı, sınıf öğretmenlerinin haftalık 2 saatlik ek ders ücretinden yararlandırılmamasının haklı bir izahının bulunmadığı ve bu durumun Anayasanın eşitlik, angarya yasağı ve ücrette adaletin sağlanmasına ilişkin maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
DAVALI. İLE. BAKANLIĞININ SAVUNMASI:
Anayasanın 124. maddesi gereği bakanlıkların kendi görev alanlarını ilgilendiren konularda yönetmelikler çıkarabileceği, 439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun'un Ek 1. maddesinde ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89. maddesinde ek ders görevi ve ücretiyle ilgili düzenlemelere yer verildiği, bu düzenlemelere istinaden Bakanlar Kurulu Kararıyla Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın yürürlüğe konulduğu; dava konusu düzenlemenin, 439 ve 657 sayılı Kanunların Bakanlar Kuruluna verdiği yetki çerçevesinde olmak üzere, öğretmenlerin görevli oldukları okul ve kurumların niteliği, öğretmenlerin branşı, branşın görevli olunan okulun türüne göre taşıdığı önem gibi hususlar göz önünde bulundurulmak suretiyle hazırlandığı, dava konusu düzenlemenin, daha önce yürürlükte olan düzenlemeyle aynı nitelikte olduğu ve uzun yıllardır uygulandığı, ayrıca aynı nitelikteki bir uyuşmazlıkta, Danıştay İkinci Dairesince davanın reddine karar verildiği belirtilerek, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.
DAVALI . VALİLİĞİNİN SAVUNMASI:
Usule ilişkin olarak davanın süresinde açılmadığı; esasa ilişkin olarak dava konusu düzenlemenin, günün koşullarına ve ihtiyaçlarına göre usule, yasaya ve Anayasaya uygun olarak hazırlandığı; davacının ek ücret talep ettiği hususların, davacının asli görevi kapsamında olduğu, asli görevi için ilave ücret isteminin hakkaniyete aykırı olduğu belirtilerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİNİN DÜŞÜNCESİ:
Daire kararında belirtilen gerekçeyle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISININ DÜŞÜNCESİ:
Dava, . Cumhuriyet İlkokulunda sınıf öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından, "öğrenci sosyal ve kişilik hizmetleri" karşılığı olarak haftalık 2 saatlik ek ders ücretinin ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağı olan ve 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 6. maddesinin 5. fıkrasında yer alan "Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile bölüm, atölye ve laboratuvar şefliği görevi verilen öğretmenler hariç olmak üzere" ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasa'ya aykırılık iddiası yerinde görülmemiştir.
439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun'un, (3/4/1998 tarih ve 4359 sayılı Yasa'nın 7. maddesi ile değişik) Ek 1. maddesinin 1. fıkrasında; "anaokullarında, ... verileceği, 2. fıkrasında; belirtilen ... sayılacağı; birden ... diğer hususların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89. maddesi hükümleri uyarınca düzenleneceği" hüküm altına alınmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun (15/5/1975 tarih ve 1897 sayılı Kanun'un 1. maddesi ile aynen kabul edilen 30/5/1974 tarih ve 12 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik) 89. maddesinde; "her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebileceği, ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususların ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile tespit olunacağı" hükmüne yer verilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın "ek ders görevi" başlıklı 6. maddesinin 5. fıkrasında, "okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile bölüm, atölye ve laboratuvar şefliği görevi verilen öğretmenler hariç olmak üzere, örgün eğitim kurumlarında ilgili mevzuatında belirtilen sosyal etkinlik faaliyetlerinde danışman öğretmen olarak görevlendirilen öğretmenler ile sınıf veya şube sorumluluğu verilen sınıf/şube rehber öğretmenlerinin bu görevlerinin haftada 2 saatinin ek ders görevi sayılacağı, bu derslerin, ders dağıtım çizelgesinde "Öğrenci Sosyal ve Kişilik Hizmetleri" adıyla gösterileceği, bu kapsamda aynı kişiye hem danışman öğretmenlik hem de sınıf/şube rehber öğretmenliği görevi verilmesi halinde sadece bir görev için ek ders ücreti ödeneceği" kuralına yer verilmiştir.
Yukarıda yer alan Kanun hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, 439 sayılı Yasa'nın Ek 1. maddesinde belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Milli Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı, ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlarla ilgili olarak düzenleme yapma konusunda Bakanlar Kuruluna takdir yetkisi verildiği açık olup, bu yetkinin ancak kamu yararı ve hizmet gerekleri göz ardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, sözü edilen bu durumun dava konusu idari işlemin neden ve amaç yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceği yerleşmiş yargı içtihatlarıyla kabul edilmiş bulunmaktadır.
Buna göre, Bakanlar Kuruluna verilen takdir yetkisi çerçevesinde, uyuşmazlık konusu Kararın 6. maddesinin 5. fıkrasının, öğretmenlerin görev yaptıkları eğitim kurumlarının tür ve dereceleri ile alanları itibarıyla yürütmek durumunda oldukları görev ve sorumlulukların nitelik ve sayıları göz önüne alınmak suretiyle düzenlendiği görülmüş olup; anılan düzenlemede idarelerin açık bir takdir hatasının bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, Anayasa Mahkemesi kararlarında da açıkça vurgulandığı üzere; Anayasa'nın 10. maddesinde öngörülen "yasa önünde eşitlik ilkesi", hukuksal durumları aynı olanlar için söz konusudur. Bu ilke ile eylemli değil, hukuksal eşitlik öngörülmüştür. Eşitlik ilkesinin amacı, aynı durumda bulunan kişilerin yasalar karşısında aynı işleme bağlı tutulmalarını sağlamak, ayrım yapılmasını ve ayrıcalık tanınmasını önlemektir. Bu ilkeyle, aynı durumda bulunan kimi kişi ve topluluklara ayrı kurallar uygulanarak yasa karşısında eşitliğin çiğnenmesi yasaklanmıştır. Yasa önünde eşitlik, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı tutulacağı anlamına gelmez. Durumlarındaki özellikler, kimi kişiler ya da topluluklar için değişik kuralları ve uygulamaları gerektirebilir. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa Anayasa'da öngörülen eşitlik ilkesi zedelenmez.
Bu nedenle, görev yaptıkları eğitim kurumlarının tür ve dereceleri ile alanları birbirinden farklı olan sınıf öğretmenleri ile branş öğretmenlerinin "aylık karşılığı ders görevleri" ve "ek ders görevleri" hakkında aynı doğrultuda düzenleme yapılmaması hususunda eşitlik ilkesine aykırı bir durumdan söz edilemeyeceğinden aksi yöndeki davacı iddialarına da itibar edilmemiştir.
Öte yandan, düzenleyici işlemin hukuka uygun bulunması nedeniyle buna dayalı uygulama işleminde de hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davalı . Valiliğinin davanın süresinde açılmadığı yönündeki usule ilişkin itirazı yerinde görülmeyerek, işin gereği görüşüldü:
İLGİLİ MEVZUAT:
439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun'un değişik Ek 1. maddesinin 1. fıkrasında; "Anaokullarında, anasınıflarında, yetiştirme yurtlarında, okuma yazma kurslarında, gezici köy kurslarında görevli öğretmenler ile ilköğretim kurumlarında görevli sınıf öğretmenleri aylıkları karşılığında haftada 18 saat, branş öğretmenleri 15 saat ders okutmakla yükümlüdürler. Bunlara; kanun, tüzük, yönetmelik ve eğitim programlarında verilen görevlerin yerine getirilebilmesi için zorunlu olarak ek ders görevi verilir." kuralı; 2. fıkrasında "Belirtilen kurumlarda öğretmen ve yönetici olarak görev alanlarla diğer eğitim kurumlarında ve Milli Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında görev alanlardan kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı; birden fazla sınıf okutan öğretmenlere verilecek haftalık zorunlu ders görevinin sayısı, öğretmen ve yöneticilere haftada verilecek zorunlu ek ders sayısı ve diğer hususlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 89 uncu maddesi hükümleri uyarınca düzenlenir." kuralı ve 5. fıkrasında, "Yarıyıl ve yaz tatillerinde yapılan ders görevleri, ders görevinin yapılmış sayılacağı haller ile yüz yüze yapılan ders görevleri dışındaki ek ders görevleri hariç, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında aylık karşılığı ders görevini doldurmayanlara ek ders ücreti ödenmez." kuralı yer almıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Ders görevi" başlıklı 89. maddesinin 1. fıkrasında, "Her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilir." kuralına; 2. fıkrasında da, "Ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususlar ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile tespit olunur." kuralına yer verilmiştir.
657 sayılı Kanun'un 176. maddesinde ise, "Bu Kanunun 89 uncu maddesine göre kendilerine ders görevi verilenlere, ders saati başına gündüz öğretimi için 140, örgün ve yaygın eğitim kurumlarında yarıyıl ve yaz tatillerinde, cumartesi ve pazar günleri ile saat 18.00'den sonra başlayan öğretim faaliyetleri için 150 gösterge rakamının bu Kanuna göre belirlenen aylık katsayısı ile çarpımından oluşan miktar üzerinden ek ders ücreti ödenir." kuralı yer almıştır.
Diğer taraftan, 657 sayılı Kanun'un 89. maddesinin verdiği yetkiye istinaden, 01/12/2006 tarih ve 2006/11350 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla hazırlanan ve 16/12/2006 tarih ve 26378 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan "Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 1. maddesinde, "Bu Kararın amacı, Milli Eğitim Bakanlığının yönetici, öğretmen, uzman ve usta öğreticileri ile diğer görevlilerinin aylık ve ek ders ücreti karşılığında okutacakları ve okutmuş sayılacakları haftalık ders saatlerinin sayısını, ders görevi alacakların niteliklerini ve diğer hususları düzenlemektir." kuralına yer verilmiş, 4. maddesinin (b) bendinde, "aylık karşılığı ders görevi" aylık karşılığında okutulmak zorunda olunan dersler" olarak; (f) bendinde de, "ek ders ders görevi", aylık karşılığı ders görevi dışında ek ders ücreti karşılığında okutulan dersler" olarak tanımlanmıştır.
Anılan Kararın "Aylık karşılığı ders görevi" başlıklı 5. maddesinde; "(1) Kapsama dahil örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görevli; ...
b) Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri haftada 18 saat,
c) Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri haftada 15 saat,
ç) Atölye ve laboratuvar öğretmenleri haftada 20 saat,
ders okutmakla yükümlüdürler..." kuralına yer verilmiştir.
Aynı Kararın "Ek ders görevi" başlıklı 6. maddesinin 1. fıkrasında, "Kapsama dahil örgün ve yaygın eğitim kurumlarında görevli olup, aylık karşılığı ders görevini tamamlayan; ...
b) Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenlerine 6 saati zorunlu olmak üzere haftada 15 saate,
c) Atölye ve laboratuvar öğretmenlerine 20 saati zorunlu olmak üzere haftada 24 saate,
kadar alanlarında, alanlarında ek ders görevi verilemeyen veya kısmen verilebilenlere, ihtiyaç halinde ve istekleri üzerine alanları dışında da ek ders görevi verilebilir." kuralı; 2. fıkrasında, "Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile okuma-yazma kurs öğretmenlerinin aylık karşılığı okutmak zorunda oldukları ders saati dışında ilgili mevzuatına göre fiilen okuttukları her ders saati zorunlu ek ders görevi sayılır. Ancak, bu şekilde verilecek ek ders görevi haftada, ... sınıf ve okuma yazma kurs öğretmenleri için 12 saati geçemez." kuralı ve dava konusu edilen 5. fıkrasında da, "Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile bölüm, atölye ve laboratuvar şefliği görevi verilen öğretmenler hariç olmak üzere, örgün eğitim kurumlarında ilgili mevzuatında belirtilen sosyal etkinlik faaliyetlerinde danışman öğretmen olarak görevlendirilen öğretmenler ile sınıf veya şube sorumluluğu verilen sınıf/şube rehber öğretmenlerinin bu görevlerinin haftada 2 saati ek ders görevi sayılır. Bu dersler, ders dağıtım çizelgesinde "Öğrenci Sosyal ve Kişilik Hizmetleri" adıyla gösterilir. Bu kapsamda aynı kişiye hem danışman öğretmenlik hem de sınıf/şube rehber öğretmenliği görevi verilmesi halinde sadece bir görev için ek ders ücreti ödenir." kuralına yer verilmiştir.
Aynı Kararın "Görevin fiilen yapılması" başlıklı 25. maddesinde, "Bu Karar kapsamında ek ders ücreti ödenebilmesi için, ek ders görevinin fiilen yapılmış olması, ek ders görevinden sayılan veya ek ders görevinin yapılmış sayılacağı haller bakımından ise bu Kararda belirlenen koşulların oluşması şarttır. ..." ve 30. maddesinde de, "Bu Karar kapsamında kendilerine ders görevi verilenler ile verilmiş sayılanlara, 657 sayılı Kanunun 176 ncı maddesi uyarınca ek ders ücreti ödenir." düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu düzenleyici işlemin incelenmesi:
439 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Yüksek ve Orta Dereceli Okullar Öğretmenleri ile İlkokul Öğretmenlerinin Haftalık Ders Saatleri ile Ek Ders Ücretleri Hakkında Kanun'un Ek 1. maddesiyle, öğretmenlerin aldıkları aylıkların karşılığı olarak, haftalık okutmakla yükümlü oldukları ders sayıları belirtilmiş; öğretmenlere aylıklarının karşılığı verilen ders görevinin dışında, eğitim ve öğretim hizmetlerinin sürekli ve kesintisiz bir şekilde yürütülmesi amacıyla, zorunlu olarak ek ders görevi verilmesi öngörülmüş; ek ders görevine ilişkin usul ve esasların da (kimlerin zorunlu ek ders görevi alacağı ve haftalık çalışmalarının ne kadarının zorunlu ek ders görevinden sayılacağı; hangi hallerde ders görevinin yapılmış sayılacağı, öğretmen ve yöneticilere haftada verilecek zorunlu ek ders sayısı ve diğer hususlar) 657 sayılı Kanun'un 89. maddesine göre düzenleneceği ifade edilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 89. maddesinde, her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları, okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen bulunmaması halinde öğretmenlere veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebilmesi öngörülmüş; ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususların belirlenmesi hususunda Bakanlar Kuruluna takdir ve düzenleme yetkisi verilmiş olup; aynı Kanun'un 176. maddesinde de, ders görevi verilenlere, ek ders ücreti ödeneceği belirtilmiştir.
Diğer taraftan, 439 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi ve 657 sayılı Kanun'un 89. maddesiyle verilen yetkiye istinaden Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararda, Milli Eğitim Bakanlığının yönetici, öğretmen, uzman ve usta öğreticileri ile diğer görevlilerinin aylık ve ek ders ücreti karşılığında okutacakları ve okutmuş sayılacakları haftalık ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri, ders görevinin yapılmış sayıldığı haller ve diğer hususlar detaylı bir şekilde düzenlenmiştir.
Anılan Kararın 5. ve 6/1. maddelerinde, sınıf öğretmenlerinin aylık karşılığı olarak, haftada 18 saat ve ek ders görevi olarak haftada 12 saat; branş öğretmenlerinin ise aylık karşılığı olarak hafta 15 saat ve ek ders görevi olarak haftada 15 saat ders okutma görevi verilmesi kurala bağlanmıştır.
Aynı Kararın 6. maddesinin 5. fıkrasında ise, örgün eğitim kurumlarında ilgili mevzuatında belirtilen sosyal etkinlik faaliyetlerinde danışman öğretmen olarak görevlendirilen öğretmenler ile sınıf veya şube sorumluluğu verilen sınıf/şube rehber öğretmenlerinin, bu görevlerinin haftada 2 saatinin ek ders görevi sayılması öngörülmüş; bununla birlikte, "okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile bölüm atölye ve laboratuvar şefliği görevi verilen öğretmenler" bu düzenlemenin dışında tutulmuş; böylece, sınıf öğretmenlerinin sosyal etkinlik faaliyetlerinde danışman öğretmen olarak görevlendirilmeleri halinde, ek ders ücretinden yararlandırılmamaları amaçlanmıştır.
Bu durumda, 431 sayılı Kanun'un Ek 1. maddesi ve 657 sayılı Kanun'un 89. maddesi uyarınca, Milli Eğitim Bakanlığında görev yapan öğretmenlere hangi hallerde aylık karşılığı ders görevi, ek ders görevi ve ek ders ücreti verileceği hususunda Bakanlar Kurulunun takdir ve düzenleme yetkisinin bulunduğu; bu yetkinin ancak kamu yararı ve hizmet gerekleri göz ardı edilerek kullanıldığının kanıtlanması ya da idari yargı merciince saptanması halinde, sözü edilen bu durumun dava konusu idari işlemin neden ve amaç yönlerinden hukuka aykırılığı nedeniyle iptalini gerektireceğinin yerleşmiş yargı içtihatlarıyla kabul edildiği; Bakanlar Kuruluna verilen takdir ve düzenleme yetkisi çerçevesinde, anılan Karar ile sınıf öğretmenleri ile branş öğretmenlerinin "aylık karşılığı ders görevi" ile "ek ders görevi" hususlarında farklı düzenlemelere yer verildiği; sınıf öğretmenleri ile branş öğretmenlerinin görev yaptıkları eğitim kurumlarının tür ve dereceleri ile alanları itibarıyla yürütmek durumunda oldukları görev ve sorumlulukların niteliklerinin de farklı olduğu, buna göre söz konusu düzenlemede idarenin açık bir takdir hatasının bulunmadığı; kaldı ki, sınıf öğretmenlerinin sosyal etkinlik faaliyetlerinde danışman öğretmen olarak görevlendirilmeleri halinde ek ders ücretinden yararlandırılmalarına yönelik düzenleme yapılması hususunda idarenin yargı kararıyla zorlanamayacağı da dikkate alındığında; dava konusu düzenlemede, dayanağı olan üst hukuk normlarına ve hukuka aykırılık görülmemiştir.
Her ne kadar, sınıf öğretmeni olan davacı tarafından, branş öğretmenlerinin faydalandığı haftada iki saatlik ek ders ücretinden yararlandırılmamasının, aynı hukuksal konumda bulunanlara aynı hukuk kurallarının uygulanmasını öngören Anayasanın 10. maddesindeki eşitlik ilkesine aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de; görev yaptıkları eğitim kurumlarının tür ve dereceleri ile görev ve sorumluluklarının nitelikleri farklı olan sınıf öğretmenleri ile branş öğretmenlerinin, aynı hukuksal konumda olmamaları nedeniyle, ek ders ücreti yönünden farklı koşul ve kurallara tabi tutulmalarının hukuken mümkün bulunduğu sonucuna ulaşıldığından, davacının bu iddiasına da itibar edilmemiştir.
Nitekim, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 03/11/2015 tarih ve E:2013/2527, K:2015/3834 sayılı kararı da bu yöndedir.
Dava konusu bireysel işlemin iptali isteminin incelenmesi:
Yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere, işbu kararla, dava konusu düzenleyici işlemin hukuka uygun olduğu saptandığından; . İlkokulunda sınıf öğretmeni olarak görev yapan davacı tarafından, 2017-2018 öğretim yılı başında, sınıf öğretmenliği görevi yanında, Öğretmenler Kurulunca "Atatürkçü Düşünce, Demokrasi ve İnsan Hakları Kulübüne" danışman olarak görevlendirildiğinden bahisle, bu görevi nedeniyle, "öğrenci sosyal ve kişilik hizmetleri" karşılığı olarak haftalık 2 saatlik ek ders ücretinin ödenmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Çorum Valiliğinin . tarih ve . sayılı işleminde de hukuka aykırılık görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Milli Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Kararın 6. maddesinin 5. fıkrasındaki "Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri ile bölüm, atölye ve laboratuvar şefliği görevi verilen öğretmenler hariç olmak üzere..." ibaresinin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Davalı idarelerden Çorum Valiliğinin . tarih ve . sayılı işleminin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
3. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam .-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen .-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 17/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verild
